Standpunten over dierproeven en proefdieren

Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat het varken qua DNA lijkt op de mens. Niet dat de mens daardoor denkt: laten we extra lief zijn voor varkens. Nee, de mens denkt: fijn dat ze op ons lijken, laten we deze intelligente wezens aan nog meer (wrede) experimenten onderwerpen.

Varkens zijn vriendelijke dieren. Dat werkt in hun nadeel, want ze laten zich zonder veel protest in donkere hokken stoppen en vetmesten. Ze zijn intelligent en overleven ook onder erbarmelijke omstandigheden, wat de vee-industrie heel goed uitkomt.

Die DNA-gelijkenis zit als volgt: onderzoekers vonden 112 plaatsen in het varkensgenoom die op een gelijkaardige manier als bij mensen betrokken zijn bij het ontstaan van aandoeningen als obesitas, diabetes, Alzheimer en Parkinson. Dat geeft wetenschappers de kans om het varken aan flink wat dierproeven te onderwerpen.

Varkens lijken op ons, dus aangenomen mag worden dat die experimenten voor evenveel pijn en angst zorgen als wanneer ze op mensen gedaan zouden worden. Of misschien wel meer, omdat varkens zich niet realiseren wat er aan de hand is.

Op mensen mogen de farmaceutische industrie en wetenschappers niet experimenteren, maar op varkens wel. Dat het DNA van varkens lijkt op dat van mensen zet de deur open voor nog meer wereldwijd varkensleed, omdat in landen als China en de VS de bescherming van proefdieren minimaal is.

Onze standpunten over proefdiergebruik

  • Mensen, individueel en als geheel, moeten hun problemen zelf oplossen en mogen deze niet afwentelen op milieu, dieren of komende generaties.
  • Dierproeven dienen zoveel mogelijk vermeden te worden, tenzij het proeven betreft waar het dier geen schade van ondervindt. 
  • Is er sprake van benadeling van het dier, dan alleen na een grondige belangenafweging: hoe meer een dier te lijden heeft onder een experiment, en hoe minder baat de mens erbij heeft, des te eerder moet de proef vermeden worden.
  • Dierproeven die uitsluitend om commerciële redenen plaatsvinden (zoals bij cosmetica of patenten) dienen verboden te zijn.
  • Gezondheidsfondsen, zoals het Aidsfonds en KWF Kankerbestrijding, moeten transparant en terughoudend zijn bij proefdiergebruik. 
  • Aan de buitenwereld, maar ook aan eigen medewerkers, collectanten en donateurs, moeten gezondheidsfondsen duidelijk maken welk onderzoek met dieren ze financieren.
  • Donaties aan gezondheidsfondsen moeten geoormerkt kunnen worden, zodat geld niet zomaar naar proefdieronderzoek kan gaan.
  • Bij de keuze tussen gelijkwaardig onderzoek moeten gezondheidsfondsen voorrang geven aan onderzoek zonder proefdieren.
  • Wanneer sprake is van onderzoek met proefdieren, dan moet transparant zijn:
    • wat het onderzoek voor de dieren betekent qua welzijn en pijn;
    • of en welke pijnbestrijding wordt toegepast;
    • of euthanasie wordt toegepast om uitzichtloos lijden te beëindigen.
  • Gezondheidsfondsen dienen een substantieel aandeel van hun inkomsten te besteden aan vervanging van dierproeven door andere methoden.
  • Gezondheidsfondsen dienen het uitbesteden van onderzoek aan landen waar proefdieren minder bescherming genieten dan in Nederland te vermijden. 
  • Gezondheidsfondsen die onderzoek toch uitbesteden, dienen dat aan donateurs duidelijk te maken, bijvoorbeeld zo: “Ons onderzoek op varkens laten we in China verrichten.”
  • Voorkomen is beter dan genezen. Gezondheidsfondsen dienen daarom voorrang te geven aan bestrijding van ziekteveroorzakers, zoals uitlaatgassen, giftige stoffen in het milieu, resistente bacteriën, slechte controle van voedsel, enzovoort.
  • Voor onderzoek naar ziekten waar de mens zelf schuldig aan is, mogen geen proefdieren gebruikt worden. Als mensen door roken, alcoholgebruik of overgewicht ziek worden, dan moeten ze zelf de verantwoordelijkheid dragen. 
  • Mensen stellen vaak dat ze boven dieren staan, omdat ze bewustzijn hebben en beschikken over een vrije wil waarmee ze (morele) keuzes kunnen maken. Dan is het van tweeën één: of men kiest kennelijk voor een ongezond leven en dan dient men daarvoor de verantwoordelijkheid te nemen en dit niet af te wentelen op dieren. Of men beschikt kennelijk niet over een vrije wil, men is verslaafd o.i.d., maar dan is er geen reden om aan te nemen dat mensen boven dieren staan, en vervalt de ratio achter dierproeven.
Deel dit standpunt