Dat varkensboeren anders dan de meeste burgers aankijken tegen de manier waarop we onze varkens behandelen, komt in de aflevering ‘Varkens in beeld’ van het TV programma van Max ‘Het Boerenleven’ goed naar voren. Voor het eerst sinds lange tijd kunnen we op televisie weer eens zien hoe het er aan toe gaat in een varkensstal. Varkensboeren Rense en Mareille laten ons meekijken naar hun bedrijf; hoe ze er in slagen om zoveel mogelijk varkens te produceren. Ze vinden dat ze goed voor hun varkens zorgen, en halen daar ook voldoening uit.
Overvolle stallen
Minder positief zijn ze over organisaties die kritiek hebben op varkenshouders. Zo zegt boerin Mareille: “Mensen vertellen leugens over ons. Ik word daar heel boos over”. Wat die leugens zijn, wordt als gebruikelijk niet nader toegelicht. En in de aflevering zien we toch nog heel wat punten waar kritiek op te geven is. Zo zitten de stallen overvol, komen de varkens nooit buiten, hebben ze geen daglicht, is er te weinig afleidingsmateriaal en worden de staarten van de biggen gecoupeerd.
"Mensen vertellen leugens over ons. Ik word daar heel boos over."
Verschil in perceptie
Voor deze varkensboeren telt eigenlijk alleen dat ze op (kosten)efficiënte wijze varkens afleveren. In hun perceptie hebben de varkens het goed als ze er gezond uitzien. Varkensboeren verplaatsen zich verder niet in hun product. Ooit vroeg directeur Hans Baaij aan een bekende varkensboerin: “heb je je wel eens voorgesteld dat jij in zo’n stal je leven doorbrengt?” Ze keek hem niet begrijpend aan. “Wat bedoel je daar mee?” “Dat je je voorstelt dat je een varken bent.” “Natuurlijk niet”, zei ze, ”wat een onzin”.
Bijscholingscursus voor boeren
Varkensboeren hebben vaak geen idee wat voor dieren varkens zijn, welke emoties ze hebben, dat ze behoefte hebben aan uitdagingen, aan spelen, aan liefde en aandacht. Boerin Mareille: “Mensen leggen heel snel het verband tussen dier en mens, dus alle menselijke gevoelens worden op het dier geprojecteerd. Je moet dat los van elkaar zien”. Een Nederlandse supermarktketen organiseert daarom bijscholingscursussen voor varkensboeren om ze te leren hoe ze met varkens om moeten gaan. Om de varkens te leren begrijpen. Dat was ook wat ethologe Francien de Jonge ooit al vertelde: het moeilijkste bij de overstap van gangbaar naar biologisch is dat de boeren zich hiervoor moeten verdiepen in het varken. Dat hebben ze nooit eerder gedaan, maar bij biologisch is begrip van het natuurlijke gedrag van varkens essentieel.
En dat is precies wat er goed te zien is in de uitzending van Max. Deze boeren zien varkens als een product en niet als levende wezens. En daar begint het onbegrip tussen varkensboeren en dierenbeschermingsorganisaties.
